Fresh fish from the Dead Sea

Friso en ik zitten op de achterbank van onze huurauto. De twee Jordaniërs voorin hebben de grootste lol. In het Arabisch maken ze grappen en nemen ze de lokale bevolking in Karak in de maling. Zo ook een viswinkel, die de naam ‘Fresh Fish from the Dead Sea’ draagt. ‘Dat kan ook alleen maar hier’, delen ze ons lachend mede. Ze rijden onze auto naar een garage in het dorp om het lek in één van de banden te repareren. Resultaat van een crash van één van de mannen, vlak voordat hij de auto op het vliegveld bij ons afleverde. Nu ligt er een reservewiel onder, maar die gaan we vervangen. Hij heeft zich trouwens wel aan zijn woord gehouden: twee dagen geleden beloofde hij naar ons toe te komen, waar we ook waren, om de band te repareren. Het vervangen of liever het repareren van de band blijkt een waar ambacht te zijn. Het wiel wordt niet vervangen maar op een ouderwetse manier met rubber gemaakt. Door een blinde man! Maar verder is het een ‘good car’, zo verzekert hij ons (de kapotte cruise control, een defecte bougie, een achterraam dat op de snelweg open blijft staan en de automaat die kuren vertoond in de drive niet meegerekend).

De man van de verhuurmaatschappij blijkt niet de enige gastvrije, vriendelijke en betrouwbare Jordaniër. Zo krijgen we een minicursus Arabisch van de eigenaar van Kir Heres, een heerlijk restaurant in Karak en drinken we thee met politie-agenten. Van opdringerige verkopers is ook geen sprake. Zelfs als we laten weten geen toeristische prut te willen hebben, krijgen we een welgemeend ‘Welcome to Jordan’ naar ons hoofd geslingerd (iets wat mij eerder overkwam als 'zak dan maar door de stront'). Ook de vele militaire controles in het land zijn mooi. Als ze onze paspoorten zien noemen ze het Nederlandse elftal van 1988 op en mogen we doorrijden. Inclusief een enthousiaste zwaai van een zwaarbewapende militair die zijn geweer vanaf een pantservoertuig netjes op onze auto richtte. Van een hoteleigenaar in Jerash krijgen we uitleg. De immens populaire koning Abdullah heeft de Jordaniërs laten weten dat ze zuinig moeten zijn op de toeristen aangezien Jordanië weinig natuurlijke hulpbronnen heeft en voor een groot gedeelte afhankelijk is van het toerisme.

En aan het naar de zin maken van toeristen wordt veel aandacht besteed. Jordanië heeft wat dat betreft veel te bieden. Het is relatief makkelijk reizen van noord naar zuid via één van de drie ‘snelwegen’: the King’s Highway (niet zozeer vernoemd naar de koning, maar meer vanwege de koninklijke uitzichten door alle wadi’s), the Desert Highway (inderdaad, woestijn, woestijn, woestijn voor meer dan 300 kilometer) en de Dead Sea Highway (de laagste snelweg op aarde, 400 meter beneden zeeniveau, langs de Dode Zee). Aan de natuur wordt goed aandacht besteed door de RSCN, een non profit organisatie die alle natuurparken in Jordanië in beheer heeft en er bovendien mooie overnachtingsmogelijkheden en heerlijke restaurants heeft. Wij hebben daar ook goed gebruik van gemaakt: kamer met uitzicht op de vallei, inclusief een balkon die over de klif hangt in Dana; legertenten in Ajloun vallei; relaxen en heerlijke maatlijden met uitzicht op de Dode Zee bij Dead See Pananorama. Enigszins aan de prijs, maar we hadden ook een aantal zeer goedkope overnachtingen; resultaat van onze ‘vrije’ (ook wel ‘onvoorbereide’) manier van reizen. Omdat het toerisme de laatste jaren pas op gang is gekomen en nog volop in ontwikkeling is, is het in sommige plaatsen raadzaam je slaapplaats te reserveren. Al blijkt er voor ons ook altijd nog wel een plekje vrij in de herberg. Nou ja, herberg, een nomadentent neergezet op het dak van het hotel, inclusief twee stinkende paardendekens, een matrasje van twee centimeters en een horde muggen. Of een schuur (een paar planken tegen elkaar), inclusief een tafel met een paar matrassen dat als bed mag dienen. Goed, voor 5 euro per ‘kamer’ inclusief ontbijt hoef je ook niet veel te verwachten.

Toerist op niet, interessant schijnen we wel te zijn. Een groep schoolmeisjes komt lachend naar ons toe. In gebrekkig Engels vuren ze door elkaar vragen op ons af. ‘What’s your name? Where are you from?’. De brutaalste stelt de hele groep gelijk aan ons voor. ‘Can I take a picture?’ Voor we het weten poseren ze één voor één. Uiteraard gepaard met een hoop gegiechel. Opvallend is dat ze niet direct tegen Friso aan gaan staan. Een veilige marge van zo’n 20 cm houden ze aan. Ook stellen ze alle vragen direct aan mij. Zo ook de vraag wat de relatie tussen Friso en mij is. ‘Is he your brother?’. Lachend leg ik ze uit dat hij mijn ‘husband’ is (de veiligste optie aangezien een man-vrouw vriendschap zonder huwelijk niet is toegestaan). Alom verwarring:
1. ik ben niet gesluierd en loop met blote benen en onderarmen op straat
2. ik draag geen baby in mijn armen
Ergens proef ik ook schaamte; hoe kan het dat ik het toelaat dat zij zo vrijelijk naast hem kunnen staan? Joviaal schudden degene met de grootste mond mij de hand. Een enkeling durft hetzelfde te doen bij Friso, maar de meeste geven hem alleen een beleefd knikje.

Ik ben me erg bewust van de westerse vrije omgang en open houding. In de auto heb ik blote schouders, maar als we een dorp binnenrijden, bedek ik ze. Het liefst doe ik mijn lange broek aan en niet mijn zomerse O’Neill-geval om starende blikken te vermijden. Als we verderop die week in Ajloun lopen besef ik me dat er achter die blikken ook een soort medelijden schuil kan gaan: zie die arme man daar die zijn op hol geslagen vrouw niet onder controle heeft. Een gesluierde vrouw moet mannen beschermen tegen foute gedachten. In die context voel ik me enigszins ongemakkelijk als ik op een overvol strand met locale mensen en vrouwen in ‘burkinis’ met mijn bikini het water inloop (al zal die snorkel op mijn hoofd een deel van de charme wegnemen). Aan de andere kant, in het moderne Aqaba zien we een gesluierde vrouw met zijden handschoentjes afgezet met steentjes. In hoeverre gaan mannen daar niet over fantaseren?

Het is een mooie cultuur en ik ben blij dat we daar tijdens deze vakantie meer kennis mee hebben kunnen maken. Shukran! Het klinkt als proost, maar betekent niets meer dan dankjewel. Eén van de weinige woorden (naast het tellen tot 10) die ik in het Arabisch kan onthouden.

Amman – Madaba – Karak – Dana Nature Reserve – Petra – Wadi Rum – Aqaba – Ajloun Nature Reserve – Jerash – Dibeen Nature Reserve – Bethany Beyond the Jordan – Dead Sea – Wadi Mujib – Madaba

25 maart tot en met 9 april

Slapen
Dana Guest House (Dana Village): enthousiaste co-de-boswachters vertellen over het park tijdens het avondmaal. Na je buikje rond te hebben gegeten kan je terecht in kamers met prachtige uitzichten over het natuurpark
Bedouin Garden Village (20 km ten zuiden van Aqaba): ultiem relaxen en snorkelen zonder poespas aan de Rode Zee samen met tientallen andere backpackers. Waterpijp, virgin mojito en een schuur als slaapplaats
Salome hotel (Madaba, www.salomehotel.com): goedkoop alternatief voor een verblijf aan de Dode Zee. Een uurtje rijden, maar wel 200 euries goedkoper
Ajloun Nature Reserve: in de ‘tented bungalows’ lijkt het net of je op een natuurcamping in Frankrijk staat

Eten
Dana Tower Hotel (Dana Village): voor de beste kofta van Jordanië. Ideaal om je maag te vullen voor de 4 uur durende Wadi Dana trail
Dead Sea Panorama restaurant: na een kleimasker en een zoutbad genieten van de zonsondergang, een wijntje (hier mag het!) en goed voedsel. Tevens een interessant museum om kennis op te doen van het ontstaan van Jordanië en de ontwikkeling van de Dode Zee
Ayola Coffee Shop (Madaba): één van de weinige plekken in Jordanië waar je een goede latté kan krijgen
Wadi Mujib chalets: na de natte ‘Siq Trail’ in Wadi Mujib (en nat is in dit geval ook echt kopje onder, inclusief beklimming en afdaling van vier watervallen) smaakt het eten hier meer dan heerlijk